Küfürlü oldukları için az bilinen atasözlerimiz
Atasözü : Kuru bok göte yapışmaz
Anlamı : Bir kişiye yapmadığı kesinlikle
bilinen bir suçu yüklemeye çalışmak boşunadır.
Atasözü : Sıçılacak ağız göte yakın
gelir:
Anlamı : Kişinin ağır hakaret görmesi,
kendisinin buna yol açmasından ileri gelir.
Atasözü : Osuranın burnuna sıçmalı ki koku
ala:
Anlamı : Yaptıklarıyla çevresini rahatsız
eden kişiyi daha ağır eylemlerle rahatsız etmeli ki davranışının ne denli kötü olduğunu
anlasın.
Atasözü : Osurukla boya boyanmaz:
Anlamı : Yeterli olmayan davranışla bir iş
başarılamaz.
Atasözü : Koyunun götü bir gün açıksa keçininki her gün
açık:
Anlamı : Davranışlarını herkesin
beğendiği bir kimse bir gün yanlış bir iş yapabilir. Bu her gün yanlış iş yapanınkinin
yanında kınanacak bir durum sayılmaz.
Atasözü : İt boku acından yer:
Anlamı : Kötü, yasadışı yollarla para
kazananlar, geçimini sağlamak için başka yol bulamamamışlardır.
Atasözü : Göte yakın yerden et yememeli:
Anlamı : Bir sakınca doğurabilecek işe
girişilmemeli.
Atasözü : Bir ağaçtan okluk da çıkar, bokluk da:
Anlamı : Aynı aileden iyi insan da yetişir,
kötü insan da.
Atasözü : Açık göte herkes tükürür:
Anlamı : Utanç verici, iğrendirici davranışları
herkes tiksintiyle karşılar.
Atasözü : Adam olacak çocuk bokundan belli olur:
Anlamı : Bir kişinin yeni başladığı
işte ilerleyip ilerleyemeyeceği daha ilk davranışlarından bellidir.
Atasözü : Ak göt kara göt hamamda belli olur:
Anlamı : Aynı sınavdan geçecek olanlardan kimin
iyi, kimin kötü durumda olduğu sınavın sonunda belli olur.
Atasözü : A köse, sayilmadik kaç tel sakalin var?
Anlamı : Önemsiz bir kisinin kendini ve yaptigi isi önemli
ve zor gösterdigi durumlarda söylenir.
Atasözü : Acikacak diye siçmaya korkar.
Anlamı : Çok cimri insanlar için söylenir.
Atasözü : Açgözlü daya (taya) çocugu.
Anlamı : Kanmayan, doymayan çocuklar ve yetiskinler için
söylenir. Daya (taya), sütnine, dadi. (Farsça daye'den)
Atasözü : Ad Ali'nin göt Veli'nin.
Anlamı : Bir isi yapan, bu is için ugrasan kisinin adi
anilmaz da bu isten yararlanan kisinin adi anilirsa kullaniliyor. "Ad" zamanla "At" oluvermis. Bu sözü kimileri "kim kime
dum duma" anlaminda kullaniyor.
Atasözü : Adam bildim esegi, altina serdim dösegi.
Anlamı : Saygi gösterip yardim edilen kisinin terbiyesiz
ve densiz oldugunu ögrenildiginde söylenen bir söz.
Atasözü : Adi ata bindi, ayagi yerde gezer.
Anlamı : Bk: Sanki esege bindi, ayagi yere sürter.
Atasözü : Adi(m) ulu, götü(m) kuru.
Anlamı : Ünü çok fakat sanilanin aksi bir durumda olan
insanlarin sözü.
Atasözü : Adim adim yer edeyim, gör sana neler edeyim.
Anlamı : Ne yapacagini sezdirmeden karsisindaki insani
yerinden etme çabasina girisecek olanlarin tehdit sözü.
Atasözü : Adimi güveç koy amma, ocak üstüne koyma.
Anlamı : Zor isler yapan biri olarak taninmak isteyen
fakat aslinda zor isler yapmak istemeyen kisilerin yandas arayis sözleri.
Atasözü : Adimiz orospu, (fakat, hâlâ) ekmegimizi kuru yeriz.
Anlamı : Yasamak, kazanmak için kötü isler yapan fakat
elinde avucunda hiçbir seyi olmayan insanlarin kullandiklari söz.
Atasözü : "Adin ne?" "Mülayim Aga." "Sert olsan ne halt edersin?"
Anlamı : Diyalog degil, monolog. Sert davranmakla hiçbir
sey elde edemeyeceginin bilincinde olmak.
Atasözü : Aga diyeyim sana, yagin bulassin bana.
Anlamı : Yardakçilik yapan, kayirilmak istenen insanlari
anlatmak için kullanilir.
Atasözü : Agzi açik ayran delisi.
Anlamı : Aptal aptal bakarak ortalikta salak salak dolastigi
düsünülen insanlara giyabinda söylenen söz.
Atasözü : Agzimi yakti as olsa, basimi yardi tas olsa.
Anlamı : Zarar veren ama onu da beceremeyen insanlar
için sonradan söylenen söz.
Atasözü : Agzinin domalmasindan Ömer diyecegi belli(ydi).
Anlamı : Yapilan kötülük ardindan söylenen, aslinda her
seyi bastan anlayanlarin söyledigi bir söz.
Atasözü : Ah ahisi gitmis, of ofusu kalmis.
Anlamı : Güzel günleri, güzellik dönemi geçmis, çirkin
günler, çirkin dönemi baslamis insanlar için kullanilir.
Atasözü : Ahmak islatan (yagmuru).
Anlamı : Öyle bir yagmur ki yagan, semsiyesiz yürüsem
bir sey olmaz dersin, ince ince islanirsin. Böyle havalarda yürüyenlere ithaf edilmis bir söz bu.
Atasözü :Akim derken bokum der.
Anlamı : Tutarsiz olan, çeliskili konusan, kendini övmeye
çalisirken kötü yönlerini anlatan insanlar için kullanilir.
Atasözü : Aklimi bokuma karistirdi.
Anlamı : Kafasi karisan, dogruyla yanlisi ayirdemeyen,
ne yapacagini bilemeyen insanlarin sözü.
Atasözü : Aklim bokuma karisti.
Anlamı : Korku, saskinlik ve panik duygularini ifade
etmek için kullaniliyor. Asiri mutlulukta kendini kaydenler için de.
Atasözü : Aklina turp sikayim.
Anlamı : Bir kisiye yanildigini, budalaca düsündügünü
söylemek için kullanilir.
Atasözü : Aksayanla aksak, suya gidenle susak.
Anlamı : Baskalari ne yaparsa onu yapan insanlara söylenen
bir söz. Susak, bati yörelerinde su tasimak için kullanilan genis agizli testi.
Atasözü : Aksam ahira, sabah çayira (nahira).
Anlamı : Yiyip, içip yatmaktan baska hiçbir sey yapmayan
insanlara. Nahir, kirlara otlatmaya gönderilen davar (koyun-kuzu-koç) sürüsü.
Atasözü : Aksam Haci Mehmet, sabah eskici Yahudi.
Anlamı : Bazen iyi ve dürüst görünen kurnaz, dalavereci,
cimri kisiler için. Herhalde o zamanlar "Haci" kavraminin içi bosalmamisti ki olumlu gösterildi.
Atasözü : Aksam kavurur, sabah savurur.
Anlamı : Zar zor kazandigini günübirlik harcayan, gelecegi
düsünmeden yasayan kisiler için.
Atasözü : Aksam yezit diye öldürdüler, sabah sehit diye namazini
kildilar.
Anlamı : Önce acimasizca suçlayip öldüren sonra da üzülen
griplar için söylenirmis. Zaman geçtikçe güncelligi artiyor.
Atasözü : Al Allah kulunu, zapteyle delini.
Anlamı : Kimsenin engelleyemedigi, sonunu düsünmeden
korkusuzca bir ise atilan kisilerin ardindan söylenir.
Atasözü : Al daglardan kengeri, ver devenin agzina.
Anlamı : Bedavadan isini gördüren ve haksiz kazanç saglayanlar
için.
Atasözü : Al sana bir kaya, nerene (nereye) dayarsan daya.
Anlamı : Bir sorunun nasil çözülecegini bilemeyen ya
da sorunu baskasinin sirtina yükleyen bir insanin sözleri.
Atasözü : Alacagin bir igne, çeligin okkasindan sana ne!
Anlamı : Ugrasi alanini daha büyük konularla ilgilenerek
abartan kimselere.
Atasözü : Alacagina sahin, verecegine karga.
Anlamı : Alirken bütün gücünü kullanan, verirken bin
dereden su getiren insanlar için kullanilir.
Atasözü : Alavere, dalavere, Kürt Mehmet nöbete.
Anlamı : Bütün yükü dümen çevirerek bilgisiz ve kimsesiz
kisilerin üstüne atmakla ilgili bir söz. Daha o zamandan, kim bilir ne zamandan.
Atasözü : Alçacik alçacik damlar, bedava gitti bizim amlar.
Anlamı : Ev kadininin gelin gittigi evde (bazen yillar
sonra bile) emsal gelinlere kiyasla yoksul görünen evinin alçak tavanina bakip, iç geçirmesi.
Atasözü : Aldi haberi, gitti kabari kabari.
Anlamı : Sevindirici bir haber alip, gerektiginden fazla
övünerek gidenlerin ardindan.
Atasözü : Alin (derisi) degil, davul derisi.
Anlamı : Arsiz ve utanmayan kisiler için söylenir.
Atasözü : Alismis kudurmustan beterdir.
Anlamı : Bir seye alisti mi ondan kurtulmak çok zordur
anlaminda.
Atasözü : Ali Faki'ya yazdirdik, daha beter azdirdik.
Anlamı : Uzmani sanarak gittikleri birinin durumu daha
da karistirmasi.
Atasözü : Ali kiran bas kesen.
Anlamı : Çevrede terör estiren, sorumsuzca her istedigini
yapan tek kisi için söylenir.
Atasözü : Almazsin, satmazsin, pazarda isin ne?
Anlamı : Ilgi alanina girmeyen konu üstünde gereksizce
duran kisilere söylenir.
Atasözü : Alti aylik seyisligi var, kirk yillik at boku (fiski)
eşeler (karistirir).
Anlamı : Deneyimsiz fakat çok bilmis gibi davranan, beceriksizlik
yapan, ortaligi karistiran kisilere...
Atasözü : Altta kalanin cani çiksin.
Anlamı : Herkesin basinin çaresine bakmasini, güçsüz
duruma düsmemesi gerektigini söylüyor...
Atasözü : Am budalasi.
Anlamı : Kadinlarin etkisinde, akli fikri kadinlarda
ve cinsellikte olan kisi.
Atasözü : Am bulmus, killisini ariyor.
Anlamı : Amacina erismis, bir seyleri elde etmis daha
da iyisini istiyor, elindekini begenmiyor anlaminda kullanilir.
Atasözü : Amasyanan bardagi, biri olmazsa bir daha.
Anlamı : Begenmedigini atip, bir baskasini alanlarin
sözü.
Atasözü : Amı olanin imanı olmaz.
Anlamı : Kadinlar için söylenen bu sözü sanirim erkekler
çikardi, nedendir ben bu sözü yasli bir teyzeden duydum.
Atasözü : Anadan siska, ne yapsin muska.
Anlamı : Kökü çürük, tedavisi olanaksiz kisiler için
söylenir.
Atasözü : Anan turp, baban salgam.
Anlamı : Görgü, bilgi sahibi olmayan insanlarin yetistirdigi
çocuklar için kullanilir.
Atasözü : Anasi sarmisak, babasi sogan.
Anlamı : Görgü, bilgi sahibi olmayan insanlarin yetistirdigi
çocuklar için kullanilir. Bk: Anan turp, baban salgam.
Atasözü : Anasini bellemek.
Anlamı : Birine (özellikle erkekler için) en duyarli
konuyu örnek göstererek büyük bir kötüllük yaptigini söylemek.
Atasözü : Anasini satayim.
Anlamı : Bir durumu önemsememek. Ne olursa olsun, varim
anlaminda.
Atasözü : Anasini sattigim.
Anlamı : Birine bela okumak. Lanetlemek.
Atasözü : Anasini sattim.
Anlamı : Bu isi yoluna koydum, basariyla sonuçlandirdim,
siyirdim, kivirdim.
Atasözü : Anasinin -körpe- kuzusu.
Anlamı : Nazli, zor islere, sikintiya gelemeyen gençlere
söylenir.
Atasözü : Anasinin gözü.
Anlamı : Çikarci, hileci, dalavereci, kurnaz kisiler
için.
Atasözü : Anasinin nikâhi.
Anlamı : Uzak bir yer.
Atasözü : Anasinin nikâhini istemek.
Anlamı : Sattigi malin karsiliginda çok fazla bedel istemek.
Atasözü : Anladimsa Arap olayim.
Anlamı : Konuyu anlamayan insanlar, Arap olmak belirgin
bir ayriksilik yarattigi için olsa gerek, bu sözü kullanirlar/di.
Atasözü : Anlasildi Vehpi'nin kerrakesi.
Anlamı : Bu masum deyim, isin iç yüzünün anlasildigi,
amacin belli oldugu zamanlarda kullaniliyor. Kerrake, ses olarak kötü bir seyi çagristirir gibi görünse de, aslinda bilim
adamlarinin bir zamanlar giydigi ince kumastan yapilmis üstlüge verilen ad.
Atasözü : Ar namus tertemiz.
Anlamı : Namus ve utanma duygularindan tamamen siyrilmis.
Atasözü : Arabanin tekerine çomak sokmak.
Anlamı : Yolunda giden bir isi engellemek. Bk: Tekere
çomak sokmak.
Atasözü : Aralari sekerrenk (oldu) aldi.
Anlamı : Dostluklari bozuldu. Sekerrenk Farsça'dan gelen,
sariya çalan renk anlaminda bir kelime.
Atasözü : Arı satmis (yemis), namusu kiraya (tellala)
vermis (arkasina atmis).
Anlamı : Namus duygusundan uzaklasmis, utanmaz, kötü
yola sapma noktasina gelmis kisiler için kullanilir.
Atasözü : Arik altindan tarla bagislamak.
Anlamı : Çikar yolu göstermek, bu sözü vermek.
Atasözü : Arka kapidan çikmak.
Anlamı : Bir sey ögrenmeden okul ya da isten ayrilmak,
mezun olmak.
Atasözü : Arkadas degil, arka tasi.
Anlamı : Aslinda zarar veren, sikinti yaratan sözde arkadaslar
için kullaniliyor.
Atasözü : Arkasi mihrapta.
Anlamı : Güçlü ve saglam kisi/lere yaslanmis.
Atasözü : Arkasi yufka.
Anlamı : Yaslandigi, dayandigi, güvendigi kisiler güçlü
ve saglam degil.
Atasözü : Arpali bugdayli oturmak.
Anlamı : Bir toplantida kadinli erkekli karisik oturmak.
Atasözü : Arpalik yapmak.
Anlamı : Çikar kaynagi olarak belledigi bir yeri ve kimseyi
sürekli olarak sömürmek. Arpalik, bilindigi gibi eskiden kimi din büyüklerine aylik olarak verilen para.
Atasözü : Arpaya katsan at yemez, kepege (yal'a) katsan it
yemez.
Anlamı : Bir kisinin o anda sözü geçen is için uygun
olmadigini belirtir. Ise yaramaz adam. Efendim, köylerde evcil köpeklere et degil, suyla karistirilmis kepek verilir. Kimi
bölgelerde bunun adi yal'dir.
Atasözü : Arsini ile alir, sindisi ile keser.
Anlamı : Bu söz, isine gelen konuyu ya da bir seyi istedigi
gibi kullanan, yürüten kisilere yakistirilir. Arsin, bilindigi gibi eski bir uzunluk ölçüsü. Sindi, isim; "makas"in Osmanlica'daki
karsiligi.
Atasözü : Art ayagiyla kulagini kasir.
Anlamı : Densizce dayranislarda bulunan, asagilik kisilere
söylenir.
Atasözü : Asim asim olmak.
Anlamı : Birinden sürekli bir sey istemek, asilmak.
Atasözü : Aslan sütü.
Anlamı : Argo degil. Saka yollu raki.
Atasözü : As deliye kaldi.
Anlamı : Durumdan yararlanacak digerlerinin ortadan kalkmalariyla
firsatin bir kisiye kalmasi.
Atasözü : Aska gelmek.
Anlamı : Heyecana kapilmak, cosku içinde olmak.
Atasözü : At anasi.
Anlamı : Iri yari, erkeksi kadinlara bir yakistirma.
Bk: Dev anasi.
Atasözü : At çalindiktan sonra, ahirin kapisini kapamak.
Anlamı : Is isten geçtikten sonra önlem almak. Bk: Halayik
sikildikten sonra kapiyi kapar.
Atasözü : At elin, it elin, bize ne!
Anlamı : Orali olmayan, baskasinin isine karismayanlarin
kullandigi bir söz.
Atasözü : At görür aksar, su görür susar.
Anlamı : Gördügü her seye özenen, gerekmese de sahip
olmak isteyen kisilere söylenir.
Atasözü : Ata et, ite ot vermek.
Anlamı : Bir kisiye isine yaramayan bir seyi ya da yetkin
olmadigi bir görevi vermek. Bk: Itin önüne ot, atin önüne et koymak.
Atasözü : Ata nal çakildigini görmüs, kurbaga ayaklarini uzatmis.
Anlamı : Hakeden bir kimsenin karsisinda bunu haketmemis
bir kisinin gocunmasi, istekte bulunmasi. Kisinin kendini bilmemesi.
Atasözü : Atam bilir atasini, ben bilirim ötesini.
Anlamı : Karsidakilerin nereden nereye geldiklerini,
soyunu, sopunu, ne mal olduklarini bildigini iddia eden kinayeli söz.
Atasözü : Ates almaya mi geldin?
Anlamı : Birinin gelip hemen gitmesine söylenir.
Atasözü : Ates bacayi sardi.
Anlamı : Durum tehlikeye girdi, olan oldu.
Atasözü : Ates olsa cirmi kadar yer yakar.
Anlamı : Meydan okuma sözü. Çok güçlü olsa ne kadar zarar
verebilir ki? Her seyi göze almak. Cirmi, Arapça hacim, büyüklük, oylum.
Atasözü : Atese vursan duman vermez.
Anlamı : Eli siki, çok cimri kisilere söylenir.
Atasözü : Ayrani yok içmeye tahtirevanla (atla) gider siçmaya.
Anlamı : Durumuna, yoksulluguna bakmadan gösteris yapmaya,
varsillar gibi davranmaya çalisan insanlar için söylenen bir söz.
Atasözü : Az koy da, sen koy.
Anlamı : (Ok: Az ko da, sen ko.) Çok kandirilan, dostlarindan
kazik yiyen bir insanin yakinisi. Bazen de, önerinin yani sira yardim da isteyen bir insanin kullandigi söz.
Atasözü : Alışmadık Götte tuman (Don) Durmaz.
Anlamı : Bir insan bir şeyi içine sindiremezse o
işte başarılı olamaz.
Atasözü : Şanssız Deveyi Çölde Kutup Ayısı
Sikermiş.
Anlamı : Çok şanssız olmak.
Atasözü : Eşşeği Siken, Ossuruğuna Katlanır..
Anlamı : Hamama giren terler.
Atasözü : İmam Ossurursa, Cemaat (çatır-çatır)
Sıçar.
Anlamı : İnsanlar, liderlerinin yaptığını
yapar.
Atasözü : Zaman Kötü, Kolla Götü.
Anlamı : Kendine dikkat et.
Atasözü : İşini Bilmedik Çavuşlar, Döner Götünü
Avuçlar.
Anlamı : Başarısız olmak.
Atasözü : Ölüyü Çok Yıkarsan, Ya Ossurur Ya Sıçar.
Anlamı : Çok özenilen işler sonuca varmaz.